Rasecht Westfries streekproduct liefdevol geteeld
Deze week zijn de eerste Opperdoezer Ronde weer gerooid. Het aardappeltje uit West-Friesland is een pure delicatesse. Telers waaronder Hero Stam in Opperdoes wijden zich aan een liefdevolle teelt van dit rasechte streekproduct met de status Beschermde Oorsprong Benaming (BOB). Oogst 2020 belooft rond 1 miljoen kilo Ronde.
Een kistje met de eerste Opperdoezer Ronde ging eind april al als primeur naar de keuken van het West-Fries gasthuis in Hoorn. De eerste Ronde van het jaar groeide in de kas van teler Hero Stam in negen weken uit tot het grillige ronde aardappeltje met de bijzondere volle smaak, een dunne schil en een vrij gele kleur. Deze week kwamen de nieuwe Ronde van de koude grond.
De oogstperiode is dit jaar – afhankelijk van het weer - wat later dan normaal. De specialiteit wordt doorgaans gerooid van grofweg eind april tot half augustus. Dit jaar hebben de telers de aardappelen wat later gepoot vanwege een koudeperiode in februari. De oogst van 2020 die doorloopt tot in september, levert naar verwachting ongeveer 1 miljoen kilo Ronde op. In totaal zijn er 15 telers die deze zomeraardappel uit de Westfriese zavelgrond rooien.
Geliefd seizoensproduct
’’De Opperdoezer Ronde is in versspeciaalzaken een geliefd seizoensproduct. Het aardappeltje is met name geschikt voor versondernemers die zich willen onderscheiden met exclusieve agf’’, vertelt Stam. Het product is daarnaast in de horeca in opkomst. ‘’Topkoks zijn lyrisch over de bijzondere smaak. Een van die koks, Onno Kokmeijer van restaurants Ciel Blue, stimuleerde mij destijds om Opperdoezer Ronde in de horeca te brengen’’.
Teelt rond de kerk
Alleen aardappels die binnen een straal van 1 km op de rijke zavelgronden rond de kerk van het Westfriese plaatsje Opperdoes worden geteeld, mogen de titel Opperdoezer Ronde dragen. Het zijn niet zo maar piepers, maar aardappels die al sinds 1996 een Beschermde Oorsprong Benaming (BOB) van de Europese Unie hebben. De titel wordt toegekend aan bijzondere streekgebonden producten.
De aardappel mag alleen worden geteeld op circa 100 hectare rondom het dorp Opperdoes. Hielden zich tien jaar geleden nog 25 tot 35 Opperdoezer telers bezig met de teelt van de Ronde, tegenwoordig rooien rond 15 telers de pieperdelicatesse. Zij zijn aangesloten bij de telersvereniging die de kwaliteit, het pootgoed en de vermarkting van het aardappeltje bewaken.
Van de verbouw van de Opperdoezer Ronde op de in totaal zo’n 100 hectare land rond Opperdoes mag vanwege wisselbouw jaarlijks 75 tot 80 hectare worden gebruikt. Teler Stam: “Als we ieder jaar op hetzelfde stuk land Opperdoezers verbouwen raken bepaalde voedingsstoffen in de bodem uitgeput en ontstaat er kans op aardappelmoeheid’’.
Met de hand
Opperdoezer Ronde worden liefdevol geteeld. De telers poten, rooien en sorteren de specialiteit overwegend met de hand. “De schil van het aardappeltje is erg kwetsbaar. Rooien en sorteren moeten daarom handmatig gebeuren. Dat betekent enorm veel werk in de oogstperiode’’.
Hero Stam maakt zich dan ook zorgen over de toekomst van de Ronde. “Steeds meer telers haken af vanwege de magere opbrengsten van de teelt. Ik blijf echter vechten om het behoud van de Ronde. Het is een eerlijk Hollands product zonder residuen dat ook een eerlijke opbrengstprijs verdient.”
