Een consortium van vier speerpuntclusters, Flanders’ FOOD (Agrovoedingsindustrie), VIL (Logistiek), Catalisti (Chemie-Kunststoffen), SIM (Materialen) en Pack4Food lanceert samen de roadmap Voedselverpakking van de Toekomst. Het project kwam tot stand met steun van het Agentschap Innoveren en Ondernemen en bedrijven in de waardeketen van de voedingsverpakking.
Circulair, intelligent en logistiek
Met de Roadmap presenteren de partners een gezamenlijke visie en strategie om de komende jaren projecten op te starten rond duurzame verpakkingen. De betrokken speerpuntclusters focussen daarbij op drie domeinen: meer circulaire verpakkingen, intelligente verpakkingen en logistieke processen.
Circulaire verpakkingen
Voedingsbedrijven gebruiken verpakkingen om hun producten te beschermen, te bewaren en erover te communiceren. Bovendien helpen verpakkingen om voedselverlies te vermijden. Toch worden er ook heel wat vragen gesteld bij de ecologische impact van voedingspakkingen. De Roadmap stelt samenwerking tussen alle betrokken sectoren voorop en voorziet verschillende concepten om de komende jaren te werken aan meer circulaire verpakkingen door samen in te zetten op innovatie. “De uitdaging is om de kwaliteit en veiligheid van voedingsproducten te garanderen en voedselverlies tegen te gaan met zo weinig mogelijk verpakkingen.
Eco-design wordt de norm: van bij het ontwerp mikken op herbruikbare of recycleerbare verpakkingen. Dat kan alleen door samen te werken met alle betrokken sectoren. Koppel dat aan sorteer- en recyclageprocessen die verpakkingen zo effectief mogelijk recycleren en je krijgt circulaire verpakkingen. Met de Roadmap Voedselverpakking van de Toekomst willen we de komende jaren projecten starten om die visie waar te maken,” aldus Inge Arents, managing director van Flanders’ FOOD, de Vlaamse speerpuntcluster voor de agrovoeding. Slimmere verpakkingen “made in Flanders”
De toenemende verstedelijking en veranderende levensstijltrends zullen niet alleen voor voedingsproducten maar ook voor verpakkingen nieuwe uitdagingen met zich meebrengen. Verpakkingen zullen producten bijvoorbeeld beter traceerbaar moeten maken en consumenten sneller en eenvoudiger informeren over de kwaliteit en voedselveiligheid van het product.
Daarom wil de Roadmap ook inzetten op actieve, intelligente (A&I) en gepersonaliseerde verpakkingen. “We willen de snelheid waarmee we nieuwe verpakkingstechnologieën en -materialen ontwikkelen verhogen doorheen de hele voedingsverpakkingsketen. Met nieuwe, slimmere verpakkingen kunnen we voedselverlies en -verspilling vermijden en de totale ecologische voetafdruk van voedingsproducten verkleinen,” zegt Hedwige Verherbrugghen, project manager van Pack4Food.
“Slimme technologieën inzetten in voedingsverpakkingen klinkt misschien als science-fiction, maar er zit heel wat potentieel in en er zijn vandaag al enkele toepassingen op de markt. Denk maar aan een speciale bedrukking van verpakkingen bv. een QR code, die kan uitgelezen worden met een app op jouw smartphone en je zo informatie geeft over bv. de origine van het voedingsproduct of bij welke fractie je de verpakking moet sorteren. Of denk maar aan kleine sensoren in verpakking die continu de temperatuur en vochtigheid opmeten van voedselverpakkingen tijdens het transport en deze in real-time communiceren, zowel naar leverancier als naar klant.
Logistieke processen future proof maken
Zonder de juiste afstemming van de logistieke processen door de voedingsverpakkingsketen hebben circulaire en slimmere verpakkingen weinig zin. De Roadmap wil daarom nieuwe logistieke behoeften in kaart brengen en digitale verpakkingsplatformen stimuleren.
“Digitalisatie biedt heel wat mogelijkheden om tussen alle schakels van de keten efficiënter informatie te delen en de logistieke processen beter op elkaar af te stemmen. Dat is absoluut noodzakelijk om ervoor te zorgen dat eco-design ook resulteert in eco-impact op het einde van de rit,” zegt Eric Verlinden, manager transitie domeinen van VIL. “Die logistiek gaat steeds vaker tot aan de voordeur van de consument, via bijvoorbeeld e-commerce. Dat biedt nieuwe mogelijkheden maar ook extra uitdagingen. Met de Roadmap willen we de komende jaren antwoorden formuleren op die ontwikkelingen.”
De partners in de Roadmap
•Pack4Food is een onafhankelijke organisatie van bedrijven, universiteiten en onafhankelijkeonderzoeksinstellingen actief in de verschillende sectoren betrokken bij het verpakken vanlevensmiddelen. Pack4Food heeft als doel innovatie te stimuleren in voedselverpakking, zowel bijvoedingsproducenten als bij toeleveranciers (verpakkingsproducenten, vulmachineproducenten,…) door projecten op te starten en te leiden alsook hen te ondersteunen bij hun dagdagelijkseverpakkingsuitdagingen door het geven van gepersonaliseerde, multidisciplinaire adviezen enopleiding. Pack4Food voorziet ook een uitgebreid netwerk om hun leden hierin te ondersteunen.
•Flanders’ FOOD, speerpuntcluster voor de agrovoedingsindustrie, is een uniek, strategie-gedreven platform dat door innovatie bijdraagt tot een meer competitieve, innovatieve enduurzame agrovoedingsindustrie. Flanders’ FOOD versterkt de innovatieslagkracht van dedoelgroep door het verhogen van de wetenschappelijke en technologische kennis, hanteerthiervoor een geïntegreerde aanpak en draagt op deze manier bij tot de economische enmaatschappelijke ontwikkeling van Vlaanderen.
•VIL , Speerpuntcluster voor de logistiek is hét aanspreekpunt voor de logistieke sector. Dedoelstelling is het creëren van economische en maatschappelijke meerwaarde voor de bedrijven.VIL vertegenwoordigt meer dan 600 bedrijven en werkt samen met vooraanstaande strategischepartners en een netwerk aan contacten in binnen- en buitenland. VIL wil de competitiviteit van debedrijven in de logistieke sector verhogen door duurzame en innovatieve concepten entechnologieën te implementeren. Zo kan Vlaanderen haar positie als logistieke topregio in Europabehouden en versterken. VIL zet in op 4 thema’s waar het verschil gemaakt kan worden:Digitalisering, Flanders gateways, Duurzaamheid en Omni-channel.
•Catalisti is de speerpuntcluster voor chemie en kunststoffen in Vlaanderen. Catalisti ondersteuntde bedrijven in deze sector door het opzetten van open innovatie samenwerkingsprojecten tussenbedrijven, kennisinstellingen en overheden in het kader van duurzaamheid. Door een centrale enneutrale rol op te nemen kunnen de bedrijven zich op hun core competenties focussen terwijl zevia de cluster de juiste expertise en partners kunnen lokaliseren. Op die manier kunnen we dechemie en kunststofsector verder verankeren in Vlaanderen en deze sector nog innovatiever,duurzamer en competitiever maken in de toekomst.
•Het Strategisch Initiatief Materialen (SIM) werd opgericht in 2009 door de Vlaamsematerialenindustrie en de Vlaamse universiteiten. In 2017 werd SIM een speerpuntcluster. Demissie van SIM is de concurrentiepositie van de materialenindustrie in Vlaanderen te versterken.
